Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Thông báo số 20/TB-VPCP, trong đó Phó Thủ tướng Lê Thành Long nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường quản lý an toàn thực phẩm và xử lý nghiêm các vi phạm.
Tình hình an toàn thực phẩm hiện nay
An toàn thực phẩm không chỉ là vấn đề sức khỏe cộng đồng mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Trong năm 2024, dù công tác quản lý đã có nhiều tiến bộ, nhưng các vi phạm vẫn diễn ra phổ biến.
Theo Phó Thủ tướng Lê Thành Long, các vấn đề lớn bao gồm:
- Tình trạng vi phạm: Các vụ ngộ độc thực phẩm quy mô lớn vẫn xuất hiện, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng.
- Nhận thức chưa đầy đủ: Nhiều doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân chưa ý thức rõ tầm quan trọng của an toàn thực phẩm.
- Chậm trễ trong triển khai: Một số đề án về an toàn thực phẩm chưa được hoàn thành đúng tiến độ, làm giảm hiệu quả quản lý.
Những thách thức này đòi hỏi phải có các biện pháp mạnh mẽ và kịp thời để nâng cao hiệu quả công tác quản lý an toàn thực phẩm.
Định hướng nhiệm vụ trọng tâm năm 2025
1. Tăng cường phòng ngừa và kiểm soát vi phạm
Phòng ngừa là biện pháp căn bản để giảm thiểu vi phạm an toàn thực phẩm. Các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh:
- Tuyên truyền: Nâng cao nhận thức của cộng đồng, giúp người dân hiểu rõ tác hại của việc sử dụng thực phẩm không an toàn.
- Kiểm tra thường xuyên: Tăng cường giám sát các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, đặc biệt là trong các dịp cao điểm như Tết Nguyên đán.
2. Xử lý nghiêm minh các vi phạm
Việc tăng mức xử phạt là yếu tố quan trọng để tạo tính răn đe. Phó Thủ tướng yêu cầu:
- Áp dụng chế tài mạnh đối với các hành vi như sử dụng chất cấm trong sản xuất thực phẩm, kinh doanh thực phẩm giả.
- Đưa ra mức xử phạt hành chính cao hơn, thậm chí xử lý hình sự đối với các vi phạm nghiêm trọng.
Đề xuất sửa đổi và bổ sung quy định pháp luật
1. Dự án Luật về an toàn thực phẩm
Trong năm 2025, Bộ Y tế cần khẩn trương xây dựng và trình Quốc hội thông qua Dự án Luật về an toàn thực phẩm. Những nội dung chính được đề cập trong dự thảo bao gồm:
- Phân định rõ trách nhiệm: Đảm bảo sự minh bạch trong vai trò của các cơ quan quản lý.
- Ứng dụng công nghệ thông tin: Đẩy mạnh chuyển đổi số để nâng cao hiệu quả quản lý và giám sát.
- Cải thiện cơ chế xử lý: Giảm thiểu thủ tục hành chính phức tạp, tập trung vào việc giải quyết nhanh chóng các vụ vi phạm.
2. Sửa đổi các nghị định liên quan
- Bộ Y tế sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan để sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP, khắc phục các bất cập trong quản lý an toàn thực phẩm.
- Cùng với Bộ Công Thương, sửa đổi Nghị định 98/2020/NĐ-CP nhằm tăng cường kiểm soát và xử phạt trong hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm.
Tăng cường phối hợp liên ngành
Sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ngành và địa phương là yếu tố quan trọng để quản lý hiệu quả an toàn thực phẩm:
- Bộ Y tế: Chủ trì xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về an toàn thực phẩm, đảm bảo khả năng kết nối và khai thác dữ liệu hiệu quả.
- Bộ Công Thương, Bộ Công An: Tăng cường giám sát thị trường, điều tra và xử lý các vụ việc vi phạm nghiêm trọng.
- UBND các địa phương: Bố trí ngân sách phù hợp từ nguồn ngân sách nhà nước, đáp ứng yêu cầu quản lý và triển khai công tác an toàn thực phẩm tại địa phương.
Hành động cụ thể trong dịp lễ Tết và mùa lễ hội
Phó Thủ tướng giao Bộ Y tế và các cơ quan chức năng thực hiện các biện pháp sau:
- Ban hành Công điện chỉ đạo: Tăng cường kiểm tra, giám sát tại các chợ, siêu thị và cơ sở kinh doanh thực phẩm.
- Kiểm tra đột xuất: Tập trung vào các khu vực đông dân cư, nơi tiêu thụ thực phẩm lớn trong dịp lễ.
- Tuyên truyền mạnh mẽ: Phổ biến thông tin về các quy định xử phạt, hướng dẫn người dân chọn lựa thực phẩm an toàn.
Tăng tính răn đe và cải thiện hiệu quả quản lý
Để nâng cao hiệu quả quản lý an toàn thực phẩm, Phó Thủ tướng nhấn mạnh việc áp dụng các biện pháp xử lý mạnh tay, bao gồm:
- Xử phạt hành chính nghiêm khắc: Tăng mức phạt đối với hành vi buôn bán thực phẩm không an toàn, hàng giả, hàng nhái.
- Xử lý hình sự: Đối với các vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng, cần áp dụng các biện pháp xử lý hình sự để tạo tính răn đe.
Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ như hệ thống giám sát trực tuyến và cơ sở dữ liệu tập trung sẽ hỗ trợ hiệu quả cho công tác quản lý.
Kết luận
Quản lý an toàn thực phẩm không chỉ là nhiệm vụ của riêng Bộ Y tế mà cần sự chung tay từ toàn xã hội. Việc tăng cường quản lý, xử phạt nghiêm minh và phối hợp liên ngành sẽ giúp cải thiện tình hình an toàn thực phẩm, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy sự phát triển bền vững.
