Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm xin ở đâu? Thủ tục, chi phí và cơ quan cấp phép ATTP 2025

Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm là gì và ai cần có?

Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm xin ở đâu (còn gọi là giấy phép an toàn thực phẩm hoặc giấy chứng nhận ATTP) là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp, xác nhận cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm đã đủ điều kiện an toàn thực phẩm theo quy định.

Chứng nhận này là bắt buộc đối với hầu hết doanh nghiệp, hộ kinh doanh trong lĩnh vực thực phẩm, từ khâu sản xuất, chế biến đến kinh doanh dịch vụ ăn uống. Ví dụ, các nhà máy chế biến thực phẩm, cơ sở giết mổ, nhà hàng, quán ăn, bếp ăn tập thể, siêu thị, cửa hàng bán thực phẩm… đều phải có giấy chứng nhận ATTP trước khi hoạt động. (Một số trường hợp đặc biệt được miễn giấy chứng nhận này theo khoản 1 Điều 12 Nghị định 15/2018/NĐ-CP.)

Việc có giấy phép ATTP không chỉ tuân thủ luật pháp mà còn giúp doanh nghiệp khẳng định uy tín về vệ sinh an toàn thực phẩm, tạo niềm tin cho khách hàng. Theo Luật An toàn thực phẩm 2010, Nhà nước phân công ba Bộ chính quản lý lĩnh vực này: Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp & PTNT và Bộ Công Thương. Tuỳ theo loại sản phẩm hoặc ngành nghề, doanh nghiệp sẽ xin giấy chứng nhận ATTP tại cơ quan được giao thẩm quyền tương ứng. Vậy “giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm xin ở đâu”? Phần dưới đây sẽ giải đáp chi tiết theo từng trường hợp.

Xin giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm ở đâu? (Cơ quan cấp phép)

Tất cả cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm phải nộp hồ sơ xin giấy chứng nhận ATTP tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền phù hợp (Sở Y tế, Sở Công Thương hoặc Sở Nông nghiệp & PTNT tùy theo loại hình sản phẩm). Dưới đây là phân công cụ thể về cơ quan cấp giấy chứng nhận ATTP theo lĩnh vực kinh doanh:

Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (thuộc Sở Y tế)

Đây là cơ quan trực thuộc Sở Y tế (tại nhiều tỉnh/thành thường gọi là Chi cục ATVSTP) có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận ATTP cho các cơ sở dịch vụ ăn uống. Cụ thể bao gồm: nhà hàng, khách sạn, quán ăn, bếp ăn tập thể (căng-tin trường học, công ty). Ngoài ra, Chi cục (hoặc Sở Y tế) cũng cấp giấy chứng nhận cho các cơ sở sản xuất kinh doanh nước uống đóng chai, nước đóng bình và nước đá dùng trong thực phẩm. Đây là nhóm ngành do Bộ Y tế quản lý về an toàn thực phẩm, nhưng việc cấp phép thường được ủy quyền cho địa phương thông qua Sở Y tế.

Lưu ý: Đối với cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống nhỏ lẻ đăng ký dưới hình thức hộ kinh doanh cá thể, thẩm quyền cấp giấy chứng nhận ATTP có thể do UBND quận/huyện thực hiện theo phân cấp. Chủ quán ăn, tiệm tạp hóa bán thực phẩm quy mô hộ gia đình nên liên hệ Phòng Y tế hoặc UBND quận/huyện nơi đặt cơ sở để được hướng dẫn cụ thể.

Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn

Sở Nông nghiệp & PTNT (qua Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản hoặc Chi cục ATVSTP nếu được phân công) là cơ quan cấp giấy ATTP cho nhóm ngành sản xuất, kinh doanh nông sản, lâm sản, thủy sản. Đây là nhóm có nhiều loại thực phẩm nhất: từ rau, củ, quả, các loại hạt, chè, cà phê cho đến thực phẩm tươi sống (thịt, thủy hải sản). Nói cách khác, các cơ sở sơ chế, chế biến, bảo quản và kinh doanh thực phẩm có nguồn gốc nông nghiệp sẽ xin chứng nhận ATTP do Sở Nông nghiệp & PTNT quản lý.

Sở Công Thương

Sở Công Thương chịu trách nhiệm quản lý an toàn thực phẩm đối với một số ngành công nghiệp thực phẩm và thương mại phân phối. Cụ thể, Sở Công Thương cấp giấy phép ATTP cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh kẹo, sữa và chế phẩm từ sữa. Bên cạnh đó, các siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi kinh doanh thực phẩm (đặc biệt là thực phẩm đóng gói, đồ uống có cồn, v.v.) sẽ làm thủ tục xin giấy chứng nhận ATTP tại Sở Công Thương. Nhóm ngành này do Bộ Công Thương quản lý về ATTP nên thẩm quyền cấp phép thuộc Sở Công Thương địa phương.

Bộ Y tế (Cục An toàn thực phẩm)

Đối với một số lĩnh vực đặc thù, cơ quan cấp giấy chứng nhận ATTP là Bộ Y tế (cụ thể thông qua Cục An toàn thực phẩm ở trung ương). Bộ Y tế trực tiếp cấp giấy cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng, thực phẩm bổ sung, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt hoặc thực phẩm dinh dưỡng y học.

Ngoài ra, Bộ Y tế (Cục ATTP) quản lý việc cấp phép cho cơ sở sản xuất, kinh doanh phụ gia thực phẩm và các chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, cũng như một số sản phẩm thực phẩm có công dụng như thuốc (ví dụ: nhân sâm, nấm linh chi, đông trùng hạ thảo). Những doanh nghiệp thuộc nhóm này thường phải nộp hồ sơ xin giấy ATTP trực tiếp đến Cục ATTP – Bộ Y tế.

Đặc biệt: Từ năm 2024, TP. Hồ Chí Minh đã thành lập Sở An toàn thực phẩm TPHCM – là Sở chuyên môn đầu tiên cả nước về ATTP. Sở ATTP TPHCM chịu trách nhiệm quản lý an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố cho tất cả các lĩnh vực thuộc ngành Y tế, Nông nghiệp và Công Thương.

Do đó, thay vì nộp tại ba Sở khác nhau, doanh nghiệp tại TP.HCM chỉ cần nộp hồ sơ xin giấy chứng nhận ATTP tập trung qua Sở ATTP (trụ sở đặt tại địa chỉ do UBND TP quy định). Tuy nhiên, thẩm quyền xét duyệt vẫn phân công nội bộ theo loại sản phẩm tương ứng từng lĩnh vực ngay trong Sở ATTP này.

Thủ tục xin giấy chứng nhận ATTP (hồ sơ và quy trình)

Để xin giấy phép an toàn thực phẩm thành công, cơ sở cần tuân thủ quy trình thủ tục gồm chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và trải qua bước thẩm định của cơ quan chức năng. Dưới đây là các bước cơ bản theo quy định hiện hành:

1. Đáp ứng yêu cầu về kiến thức và sức khỏe: Trước tiên, chủ cơ sở và người trực tiếp chế biến thực phẩm phải có Giấy xác nhận đã tập huấn kiến thức an toàn thực phẩm và Giấy khám sức khỏe đủ điều kiện. Cơ sở có thể liên hệ trung tâm y tế dự phòng/quận để được tập huấn và cấp chứng chỉ về kiến thức VSATTP, đồng thời khám sức khỏe cho nhân sự. Đây là hai giấy tờ bắt buộc trong hồ sơ xin chứng nhận ATTP.
2. Chuẩn bị hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận: Hồ sơ cần được lập thành 01 bộ gồm đầy đủ giấy tờ theo yêu cầu pháp lý. Cụ thể, thành phần hồ sơ xin giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP bao gồm:
   • Đơn đề nghị cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm (theo mẫu quy định).
   • Bản sao Giấy đăng ký kinh doanh/Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp (có xác nhận của cơ sở), trong đó có đăng ký ngành nghề kinh doanh thực phẩm.
   • Bản thuyết minh về cơ sở vật chất, trang thiết bị, dụng cụ bảo đảm điều kiện an toàn thực phẩm. Thuyết minh này thường kèm sơ đồ mặt bằng cơ sở và quy trình sản xuất/kinh doanh thực phẩm.
   • Bản sao giấy tờ chứng minh đã tập huấn kiến thức ATTP của chủ cơ sở và người trực tiếp sản xuất, kinh doanh (kèm danh sách, có xác nhận của cơ sở).
   • Bản sao giấy khám sức khỏe của chủ cơ sở và người trực tiếp sản xuất, kinh doanh thực phẩm (có xác nhận của cơ sở), kèm phiếu xét nghiệm âm tính các bệnh đường ruột nếu cần thiết.
3. Nộp hồ sơ tại cơ quan thẩm quyền: Sau khi chuẩn bị đầy đủ, hồ sơ được nộp đến đúng cơ quan có thẩm quyền như đã nêu ở phần trên (Sở Y tế/Chi cục ATVSTP, Sở NN&PTNT, Sở Công Thương hoặc Cục ATTP – Bộ Y tế tùy trường hợp). Doanh nghiệp có thể nộp hồ sơ trực tiếp tại bộ phận một cửa của cơ quan hoặc gửi trực tuyến qua Cổng dịch vụ công nếu địa phương có hỗ trợ (ví dụ: Cổng Dịch vụ công quốc gia, Cổng dịch vụ công Bộ Y tế…). Khi nộp, cơ quan tiếp nhận sẽ kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ và viết giấy biên nhận.
4. Thẩm định hồ sơ và kiểm tra cơ sở: Cơ quan chức năng tiến hành thẩm định thực tế tại cơ sở sau khi hồ sơ hợp lệ. Thông thường trong vòng khoảng 15–20 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ, cơ quan sẽ cử đoàn thẩm định xuống kiểm tra điều kiện an toàn thực phẩm tại địa điểm sản xuất kinh doanh. Đoàn sẽ đối chiếu cơ sở so với hồ sơ, đánh giá các yếu tố như mặt bằng, quy trình chế biến, vệ sinh thiết bị, nguồn gốc nguyên liệu, điều kiện bảo quản, kiến thức nhân viên,… Nếu phát hiện thiếu sót, cơ sở sẽ được yêu cầu khắc phục trong thời gian nhất định và thông báo kết quả thẩm định (đạt hoặc không đạt) bằng văn bản.
5. Cấp giấy chứng nhận ATTP: Nếu cơ sở đạt yêu cầu trong quá trình thẩm định, cơ quan có thẩm quyền sẽ cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm. Ngược lại, nếu chưa đạt, cơ sở nhận được thông báo về các nội dung cần bổ sung, sửa chữa để đáp ứng tiêu chuẩn. Giấy chứng nhận ATTP thường được cấp dưới dạng văn bản (bản giấy có mộc đỏ) hoặc bản điện tử có mã QR.

Đây là mẫu giấy chứng nhận ATTP do Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP.HCM (nay là Sở ATTP) cấp cho một doanh nghiệp. Trên giấy thể hiện rõ tên cơ sở, địa chỉ, phạm vi ngành nghề được chứng nhận, số giấy phép, ngày cấp và thời hạn hiệu lực.

Theo quy định hiện hành, giấy chứng nhận ATTP có hiệu lực 03 năm kể từ ngày cấp. Trong thời gian hiệu lực, cơ sở phải luôn duy trì các điều kiện đảm bảo ATTP; cơ quan chức năng có thể kiểm tra định kỳ hàng năm hoặc đột xuất để giám sát việc tuân thủ. Trước khi giấy phép hết hạn, doanh nghiệp cần chủ động làm thủ tục gia hạn/cấp lại giấy chứng nhận. Thời gian nộp hồ sơ gia hạn tối thiểu 6 tháng trước khi giấy phép hết hiệu lực nếu cơ sở có nhu cầu tiếp tục kinh doanh.

Thời gian xử lý và chi phí xin giấy chứng nhận ATTP

Thời gian xử lý hồ sơ xin giấy chứng nhận ATTP tối đa khoảng 15–20 ngày làm việc tùy cơ quan và địa phương. Chẳng hạn, tại TP.HCM hiện nay quy định thời hạn giải quyết là 20 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Trong khi đó, một số nơi khác có thể hoàn tất thẩm định cấp phép trong khoảng 15 ngày làm việc nếu hồ sơ và cơ sở đều đạt tiêu chuẩn. Doanh nghiệp nên nộp hồ sơ sớm để có thêm thời gian xử lý các yêu cầu bổ sung (nếu có) trước khi dự kiến hoạt động kinh doanh.

Về chi phí xin giấy phép an toàn thực phẩm, nhà nước thu phí thẩm định cơ sở khi cấp giấy chứng nhận. Mức phí cụ thể được quy định tại Thông tư 67/2021/TT-BTC, tùy theo loại hình cơ sở và quy mô: ví dụ cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống dưới 200 suất ăn chịu phí thẩm định 700.000 đồng/lần, từ 200 suất ăn trở lên là 1.000.000 đồng/lầ.

Cơ sở sản xuất thực phẩm có mức phí 2.500.000 đồng/lần; trường hợp sản xuất nhỏ lẻ là 500.000 đồng/lần. Đối với cơ sở kinh doanh thực phẩm (như cửa hàng, siêu thị), phí thẩm định khoảng 1.000.000 đồng/lần.

Những mức phí này chưa bao gồm chi phí doanh nghiệp cần bỏ ra để hoàn thiện điều kiện cơ sở, khám sức khỏe, tập huấn kiến thức hoặc dịch vụ tư vấn làm hồ sơ (nếu thuê đơn vị tư vấn). Trong giai đoạn 2024, Nhà nước từng có chính sách giảm 10% phí thẩm định ATTP để hỗ trợ doanh nghiệp; các chính sách phí có thể thay đổi, do đó nên tham khảo quy định hiện hành khi nộp hồ sơ.

Kết luận: giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm xin ở đâu đúng nơi, đúng thủ tục là bước quan trọng để cơ sở kinh doanh thực phẩm hoạt động hợp pháp và đảm bảo uy tín về chất lượng, vệ sinh. Doanh nghiệp cần xác định rõ cơ quan cấp phép ATTP tương ứng lĩnh vực của mình, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ theo hướng dẫn, đồng thời duy trì các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm trong suốt quá trình kinh doanh.

Việc nắm vững quy trình và tuân thủ nghiêm túc sẽ giúp rút ngắn thời gian được cấp giấy phép, tạo thuận lợi cho việc phát triển kinh doanh một cách bền vững và an toàn.