Ngày giỗ tổ Hùng Vương đâu chỉ thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn và như một dịp quảng bá tới thế giới di sản văn hóa phi vật thể đáng tự hào của Việt Nam qua các nghi lễ trong ngày này. Đây như ngày để tưởng nhớ công ơn của vua Hùng.
Vì sao Việt Nam có ngày giỗ tổ Hùng Vương?
Nguồn gốc ngày giỗ tổ Hùng Vương được bắt nguồn từ năm 1470 do vua Lê Thánh Tông đưa ra nhắm đến mục đích tưởng nhớ công ơn khai thiên lập quốc của 18 vị Vua Hùng, tạo nên đất Việt Nam như ngày nay. Mọi nghi lễ trong ngày giỗ tổ thời đấy được thực hiện vô cùng công phu và bài bản.
Giỗ tổ Hùng Vương
Ban đầu, vua Lê Thánh Tông và vua Lê Kính Tông đã chọn ra ngày 11, 13 tháng 3 âm lịch để tiến hành ngày giỗ tổ Hùng Vương tại Đền Hùng. Sau đấy đến tới triều nhà Nguyễn, vua Khải Định mới lựa chọn ngày mùng 10 tháng 3 theo âm lịch.
Từ đấy, ngày 10 tháng 3 âm lịch chính thức thành ngày giỗ tổ. Khi vào ngày này, toàn dân được miễn toàn bộ sưu thuế, không gọi đi lính và cả nước hướng tới đền Hùng để tưởng nhớ công ơn tạo và dựng nước của 18 vị vua Hùng.
Cho tới hiện tại, giỗ tổ Hùng Vương được biết như một ngày lễ ý nghĩa khá lớn, quan trọng của toàn dân Việt. Để nhắc nhở mọi người con đất Việt cần phải ghi nhớ công ơn gây dựng đất nước của những vua Hùng. Họ đã có nhiều công lao trong việc giữ đất cho con cháu hiện nay.
Tục thờ cúng các vị vua Hùng của Việt Nam rất vinh hạnh được UNESCO chính thức công nhận là di sản văn hóa phi vật thể. Điều đó thể hiện tinh thần đoàn kết, truyền thống và tinh thần “có trước có sau”, uống nước nhớ nguồn đáng ngưỡng mộ của dân tộc Việt Nam.
Ý nghĩa của giỗ tổ Hùng Vương
Lễ giỗ tổ Hùng Vương như một thời điểm để người dân Việt Nam quảng bá tới cho toàn thế giới về nét đẹp trong văn hóa của dân tộc. Những nét đẹp đó đã và đang được lưu giữ từ nhiều đời nay và kế thừa tới các thế hệ về sau.
Ý nghĩa giỗ tổ Hùng Vương
Ngày 10 tháng 3 âm lịch có nhiều ý nghĩa như:
- Số 3 trong tháng 3 giỗ tổ là số của địa chỉ.
- Số 10 trong ngày 10 chính là số của Thiên can.
Tháng 3 âm lịch được biết như tháng Thìn theo lịch nhà Hạ, Thìn chính là con Rồng, Hoa ngữ đọc là LUNG, âm Hán Việt là LONG, Lung và Long là đồng âm của LANG, do điều đó con Rồng được sử dụng tượng trưng cho Vua.
- Năm là số trung cung của Hà-Lạc nơi điều hòa ngũ hành nên được sử dụng ngay chỉ thủ lãnh, vua, người cầm đầu.
- Ở phần tiếng Việt: năm hay lăm → lang.
Ngôn ngữ Thái và Mường hiện nay từ lang cũng mang ý nghĩa Thủ lãnh, người cầm đầu.
- Nói chung: ý nghĩa của số 3 –Thìn được biết như Lang là vua.
- Số 10 chính là can KỶ; đi hết 1 vòng trở về khởi đầu chính là Kỷ, nên ngày KỶ cũng coi như Kỵ, ngày KỴ có nghĩa ngày Giỗ.
- Số 10 và số 3 dựa trên 2 hệ Can – Chi theo Dịch học họ “HÙNG” giải mã ra là: “KỴ LONG” được có nghĩa “GIỖ VUA”. Vua tại đây như vua tổ như đã nói phần trên, ngày giỗ của vua tổ cũng chính đây như một ngày lên ngôi của vua đầu tiên, ngày khởi đầu cho vương triều đầu tiên, ngày bắt đầu của lịch sử Việt Nam.
Tổ chức giỗ tổ Hùng Vương
Những nghi lễ truyền thống trong ngày giỗ tổ Hùng Vương
Những nghi thức chính có ngày giỗ tổ Hùng Vương phải nói tới lễ rước kiệu được toàn dân quan tâm tới. Tiếp đó là màn dâng những lễ vật truyền thống cúng tế lên và sau đó là những hoạt động tập thể có như:
- Thi gói và nấu bánh chưng
- Thi giã bánh giầy
Sự kiện rước kiệu như một nghi lễ cực kỳ cần thiết trong những hoạt động truyền thống của ngày giỗ tổ. Điều đấy chứng minh được nét đẹp văn hóa của dân tộc từ ngàn đời và với mục đích tri ân tổ tiên, và giúp người dân hướng về tổ tiên, nguồn cội.
Lễ rước kiệu trong ngày giỗ tổ Hùng Vương hiện nay ngày càng có quy mô và lớn hơn. Có thể đáp ứng được mọi yêu cầu lón trong tín ngưỡng của quần chúng nhân dân. Cũng như để góp phần đưa lễ giỗ tổ thành sự độc đáo trong văn hóa của dân tộc Việt Nam.
Những nghi thức tiến hành ở trong dịp giỗ tổ Hùng Vương hiện tại đã giữ được nét đẹp văn hóa truyền thống. Hiện cũng mang hơi hướng hiện đại, tiếp thu được các nghi thức mới thích hợp. Từ đó có thể để nâng cấp và ngày càng lớn hơn và khiến cho tinh thần người dân Việt ngày càng tốt hơn.
Nghi thức trong giỗ tổ Hùng Vương
Không chỉ có nghi thức chính, lễ vật dâng lên để cúng trong ngày giỗ thực sự quan trọng và đem đến truyền thống của Việt Nam.
Kết luận
Giỗ tổ Hùng Vương ngày giỗ có ý nghĩa của dân tộc Việt Nam. Một trong những ngày quan trọng của Việt Nam và ám chỉ nên uống nước nhớ nguồn, và nên có lòng biết ơn với những vị vua Hùng.
